De voorbije weken maar ook nu nog wordt er in de Europese landen naarstig geplukt in de wijngaarden. Vroegrijpe druiven zijn intussen al vergist maar late oogsten en edelzoete exemplaren hangen nog aan de stokken. Toch is al meer dan duidelijk hoe het in wijnjaar 2024 met de Europese druivenoogst is gesteld.
Dit jaar hebben we volgens metereologen wederom alle warmterecords gebroken. Hier in de lage landen hebben we daar amper iets van gemerkt. Het voorjaar was nat, juli was nog natter en augustus kende maar enkele echt warme dagen. Tegelijkertijd ging de thermometer in Zuid-Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal en de Balkan vlotjes richting – en zelfs voorbij – de 40°C. En dat verschil tussen Noord- en Zuid-Europa heeft zijn invloed op wat we aan oogstresultaten mogen verwachten voor 2024. Al is het beeld soms meer genuanceerd.
In het veel te natte voorjaar hadden de wijnregio’s in het Noorden van Frankrijk extreem veel last van valse meeldauw. We spreken dan over wijngebieden Bourgogne, Loire en Champagne. De natte maand juni had bovendien als gevolg dat er nog veel minder fruit gevormd werd aan de wijnstokken. Het Franse ministerie van landbouw verwacht tot 20% minder opbrengsten. Het Bureau Interprofessionel des Vins de Bourgogne (BIVB) spreekt zelfs over een daling van 25%. En industrieplatfom ‘Vitisphere’ berekende zo’n 13% minder druiven voor de Champagne ten opzichte van vorig jaar.
Bordeaux verwacht om dezelfde redenen ook een lagere oogst, al was de weerimpact daar minder extreem. Hagel hielp een deel van de knoppen wel om zeep maar de grote daling noteren we omdat er inmiddels al meer dan 8.000h wijnstokken gerooid zijn. En dat is slechts het begin. Een hoognodige maatregel omdat de vraag naar wijnen van kleinere minder bekende Bordelese wijnhuizen nagenoeg gekelderd is. De Conseil Interprofessionel du Vin de Bordeaux (CIVB) denkt dat het volume minstens 9% lager zal liggen dan in 2023. Minder zon betekent evenwel minder alcohol in de wijnen en dat beantwoordt dan weer aan de vraag van de consument. In Bordeaux heeft men het weer over een ‘klassiek wijnjaar’.
Gemengd is het beeld van de druivenoogst in de Rhône vallei. Daar waar er eerst te veel regen viel, was het vervolgens te warm en te droog. Met warmtestress in de stokken als gevolg en een kleiner oogstresultaat. Wat er geoogst wordt, blijkt wel goed te zijn van kwaliteit. Hier liggen kansen voor de wijnproever. Zeker in de Noordelijke Rhône waar de alcoholgehaltes nog genietbaar zijn. De Elzas moest ook vechten tegen de natte omstandigheden in het voorjaar maar de relatief droge zomer heeft veel goed gemaakt. Ronduit positief zijn ze in de Languedoc-Roussillon. Daar zijn ze natuurlijk al wat warmte gewoon en dit jaar zouden de druiven al bij al toch goede zuren hebben. Om naar uit te kijken dus.
De Vereniging van Nederlandse Wijn Producenten (VNWP) denkt dat ze dit jaar 30% minder druiven gaan binnenhalen vergeleken met afgelopen jaar. Grote boosdoener was de nachtvorst van einde april. En de daarop volgende regen bracht vervelende schimmels als extra uitdaging voor de wijnboer. Een zelfde verhaal noteren we in België met meer bepaald in Limburg rendementen die zelfs 60% lager zouden liggen volgens de wijnproducenten aldaar. Het verschil is natuurlijk groot wetende dat we in 2023 nog spraken van een absolute recordopbrengst in de lage landen. Wil u overigens nog weten hoe het in de UK gesteld is met de oogst? Welnu, net zoals bij ons.
In Spanje zijn de oogstverwachtingen positief. Rioja had als regio wel veel last van hagelstormen en verloor een deel van zijn druiven maar algemeen lijkt 2024 een kwalitatief en mooi wijnjaar te worden voor Spanje. Met dank aan het eerder koele voorjaar dat een grote bijdrage levert aan het zuurgehalte in de druiven. Een welgekomen meevaller na het veel te droge 2023. In Italië voorspelt de Unione Italiana Vini (UVI) +7% gelet op de wat betere weersomstandigheden dit jaar ten opzichte van de afgelopen oogst. De warme zomer had wel zijn impact want de oogst is nog nooit zo vroeg gestart. Piemonte stuurt veelbelovende signalen de wereld in. Haar wijnen zouden geconcentreerd zijn door de zomerwarmte en fris door de relatieve voorjaarskoelte. Toscane schrijft zelfs over een exceptioneel wijnjaar. Eerst proeven en dan geloven.
In Portugal is de opbrengst goed maar vrezen kleine wijnproducenten de gevolgen van een duidelijk merkbare lagere vraag. Dat leidt er toe dat sommige wijnboeren niet alle druiven plukken wat zich vertaalt in een geschatte daling van 8% volgens het Comité Européen des Entreprises Vins (CEVV). Het CEVV berekende ook een daling van 2% voor Duitsland al zijn de meeste wijnboeren daar erg positief door het aangename zomerklimaat. Lagere oogstresultaten zijn bij onze buren in het Oosten geheel te wijten aan voorjaarsvorst en de natte lentemaanden. Ze hebben dan ook hard moeten werken om meeldauw onder controle te houden maar het resultaat is veelbelovend aldus het Deutsches Wein Institut (DWI). Riesling en Spätburgunder fanaten houden zich best klaar.
Oostenrijk kent dit jaar een extreem vroege oogst. Het heel erg warme continentale klimaat heeft de suikers in de druiven razendsnel doen stijgen. Heel vroeg was ook de vruchtzetting wat dus mede de snelle rijpheid verklaart. De nog kwetsbare wijnstokken hadden dus meer dan anders te lijden onder vroege vorst en hagelbuien. Met de zeer hoge temperaturen vanaf juni zijn de rendementen nog sneller gedaald als gevolg van een verstoord groeipatroon. De Austrian Winegrowers Association voorspelt een daling van 15% in volume geoogste druiven maar voegt er aan toe dat de druiven zeer gezond en kwalitatief zijn. Vooral de rode wijnen gaan blijkbaar gemaakt worden van kwaliteitsvolle aroma-geconcentreerde druiven.
Zoals in Oostenrijk was het veel te warm in Hongarije. Juli kende een absoluut warmterecord sinds de eerste metingen in 1901. Het was gewoon veel te warm om goede witte druiven te oogsten. Dat is nefast voor de witte wijnen van 2024 en met name rampzalig voor de alombekende Tokajwijnen. Veel positiever is men over de druiven voor de rode wijnen al zullen die flink wat alcohol hebben dit jaar. De Zwitserse buren beleefden ongekend lage vorsttemperaturen in het voorjaar waardoor ook daar vroegtijdig een deel van de oogst vernietigd werd. Kroatië had dan weer veel last van valse meeldauw in het voorjaar maar de zon die volgde brengt een hele mooie doch ietwat lagere oogst. De wijnen zouden uitstekend moeten zijn in dit oogstjaar. Persbureau Reuters bericht intussen over 30% lagere opbrengsten in de gehele Balkanregio als gevolg van droogtestress door de vele zomerdagen met temperaturen boven de 40°C.
Mits enkele uitzonderingen en zelfs buitenkansen, gaat er in 2024 in Europa beduidend minder wijn gemaakt worden. De Europese Unie heeft intussen zijn akkoord gegeven aan de Franse overheid om €120 miljoen uit te trekken als subsidie aan wijnboeren die wijnstokken uittrekken en vervangen door andere gewassen. Per hectare krijgt elke wijnbouwer €4.000 en dat tot mei 2025 volgens Vitisphere. Vooral in het Zuidwesten van Frankrijk kampt men met een enorme overproductie. Het CEVV is niet akkoord met het rooien van wijngaarden in Frankrijk en wil liever staatssteun om de competitiviteit van wijnbedrijven te verbeteteren. Wat moet je doen als het aanbod vele malen groter is dan de vraag? Zal een dalend aanbod in 2024 leiden tot hogere prijzen? Dat is verre van zeker. Ook de vraag naar wijn daalt zienderogen.
Inflatie aan de ene kant en een jonge generatie die beduidend minder alcohol drinkt aan de andere kant, doet de aangekochte volumes wijn gevoelig dalen. Schuimwijnen doen het nog wel goed, witte wijnen houden enigszins stand maar rode wijnen zijn in vrije val als we naar de internationale wijnmarkt kijken. Het zou dus best kunnen dat er prijsdalingen volgen ondanks een kleiner wijnvolume. Succesvolle premium wijnmerken zullen de dans wellicht ontspringen. Zij compenseren lagere volumes door hogere marges. Maar hoe ver reikt die prijselasticiteit? De rest van de markt zal moeten vechten om zijn wijnen te slijten. Tegen Spanje dat de koppositie inzake wijnproductie van Frankrijk zal overnemen, tegen niet-Europese wijnlanden die degelijke wijnen aan competitieve prijzen bieden en onderling om de consument te verleiden die graag Europese wijn drinkt.
Algemeen gesproken zal 2024 niet de boeken ingaan als een groot wijnjaar. Integendeel. Het wordt misschien wel het wijnjaar waar er koopjes te doen zijn als je goed uitkijkt en goed proeft. Hou Duitsland, Italië, Spanje, Oostenrijk in rode wijn en Zuid-Frankrijk maar in de gaten. En het wordt zeker een wijnjaar waarin de economische wetmatigheden van de wijnsector zwaar op de proef gesteld zullen worden. Je kan maar beter goed volgen wat er gebeurt in het grote wijnuniversum dit jaar. Niet alleen als wijnkoper maar veel meer nog als die wijn moet zorgen voor je hoofdinkomen. Als professional zijn de keuzes die je maakt in wat je wil verkopen meer dan ooit cruciaal. Een uitdagend wijnjaar als u het mij vraagt. Goed proeven is de boodschap.
Wil je meer weten over de evolutie van de internationale wijnmarkt? Klik hier voor een update.
Meer lezen over de prijszetting van wijn? Check hier hoe die wijnprijs tot stand komt.
Moeten we wijn anders verpakken? Ontdek hier de mogelijkheden.
De actuele trends op de internationale wijnmarkt? Hier zijn ze.
Contacteer Marc en hij vertelt je er graag veel meer over.