Glazen wijnflessen nemen veel plaats in tijdens het transport. Ze zijn zwaar en bovendien moet je het glas recupereren. Omsmelten kost energie en bedrukte etiketten vervuilen de stroom aan nieuw glas. Sinds de 18de eeuw kennen we de wijnfles die tijdens de hele 19de eeuw de verpakking bij uitstek was voor wijn. In combinatie met de afsluiting in kurk geldt ze nog steeds als het optimale bewaarmiddel voor goede wijn. Maar zijn er alternatieven? Moeten we wijn anders verpakken?
Verleiden met nieuwe verpakkingswijzen voor wijn
Klimaatoverwegingen doet de wijnconsument naar alternatieve verpakkingswijzen grijpen. Generatie Z en millenials vertegenwoordigen naar schatting een kwart van de wijnomzet en zij kiezen het snelst voor minder vervuilende oplossingen. De babyboomers en pakweg alle wijnconsumenten boven de 55 houden vast aan de fles. Uit gewoonte, uit de overtuiging dat ze een optimale wijnrijping geeft en uit onbekendheid met andere verpakkingen.
Die oudere generatie koopt wel 1 op de 2 flessen wijn en is dus onmisbaar in de weg naar groenere verpakkingen. Wijnkopers tussen de 40 en 54 jaar zijn goed voor het overige kwart van de omzet. Deze verhoudingen liggen overigens helemaal anders als het over horeca gaat. Jongeren spenderen daar veruit het meest aan wijn en dus is dit kanaal ongetwijfeld de beste plek om te beantwoorden aan hun ecologische wijnverzuchtingen.
Ouderen overtuigen en jongeren verleiden met nieuwe verpakkingen voor wijn lijkt de missie te zijn. Zijn ze ook beter? En op welk vlak? Dat zoeken we uit aan de hand van voorbeelden. Duurzaamheid is de rode draad. Functionele en emotionele argumenten worden in de strijd gegooid. Waar de ene heel veel informatie deelt, zal de andere het verschil willen maken door vormgeving. Zijn we op weg naar een wereld zonder wijn in fles? Hier is alvast de start.
Wijn uit blik
Blikjes vervoeren stoot een pak minder C02 uit. Bovendien is een groot deel van het materiaal reeds gerecycleerd en kan het oneindig gerecycleerd worden. Ze sluiten de wijn perfect af van licht en lucht. En het blikje zelf heeft geen enkele invloed op de smaak van de wijn. Ideaal dus voor wijnen die niet de voordelen van een kurk bij het lange rijpen op fles nodig hebben. Maar het imago zit tegen. Blikjes worden geassocieerd met frisdrank. Het ritueel van de kurkentrekker is helemaal weg. Er is meer nodig dus om de flesliefhebber te overtuigen.
Toch stijgt deze categorie wijnverpakkingen enorm en blijft eigenlijk de oude Europese wijnwereld hierin wat achter op de rest. Dit zijn alvast enkele voorbeelden:
- Een hele mooie vormgeving en een uitgebreid assortiment vinden we bij Canned Wine Co. Verkrijgbaar in Nederland maar nog niet in België. De wijnen zijn stuk voor stuk op 1 druif gebaseerd en de ontwerper van de verpakkingen heeft echt zijn best gedaan.
- In het hart van de Beaujolais vinden we Miss Vicky. Met het familiale Château des Moriers als basis heeft Vicky een extra assortiment gemaakt waaronder ‘des canettes’, blikjes dus.
- In Antwerpen zag afgelopen jaar The French Kiss Club het levenslicht. Het assortiment bestaat uit 4 frisse wijnen die online leverbaar als bij Kinepolis te koop zijn voor bij een leuke film. Een blik op de hippe website maakt meteen duidelijk wie de doelgroep is.
- Wijn in blik is makkelijk te koelen en dat gegeven was de basis voor de website met heel veel informatie van het Amsterdamse 2Wine. Hun Frizzanté, rosé en Sauvignon Blanc blikjeswijnen zijn te koop bij Albert Heijn in Nederland en België.
- Mathieu Terryn lanceerde samen met wijnimporteur Young Charly de Plus One rosé in blik. In stille variant of met bubbels. In een roze, ha ja, verpakking. Ideaal voor de zomerse picknick, BBQ of zwoele zomeravond. Met of zonder muziek van Bazart.
- Nog uit Amsterdam is Glass Canned Wine. Ja, in blik niet in glas. Het assortiment van 5 beschikbare wijnen wordt verdeeld door Delisouth, een verdeler van duurzame Zuid-Europese merken.
- Uit de US komt Djuce. Nu ook verkrijgbaar in Scandinavië. Ze werken, naar eigen zeggen, samen met Michelin-ster-top-sommeliers voor hun grote assortiment aan vega wijnen uit blik. Kijken naar hun website voelt aan alsof je zelf in het pas geopende blikje zit.
- Steeds meer wijnhuizen, vooral dan in de overzeese bestemmingen, maken werk van wijn in blik. Elke supermarktketen heeft dit soort wijnen in zijn assortiment. Naast bovenstaande mooie voorbeelden zijn er tal van andere aanbieders zoals Go Vino, Rebel Rebel, The Fishwives Club, CanCan, Zeena, Borelle of Salute.
Wijn uit bag-in-box
In de jaren ’90 van de vorige eeuw doken bag in box wijnen op bij de discounters. Goedkoop en gemakkelijk zijn die karton dozen voorzien van een zak met wijn die dankzij een kraantje direct in je glas loopt. Hierdoor komt de wijn niet in aanraking met zuurstof en blijft de wijn veel langer goed. Ook glas, kurken en etiketten zijn hier niet nodig. Het karton en de zak kunnen na gebruik perfect gereycleerd worden. Dit soort verpakkingen laat toe om grotere hoeveelheden wijn te transporteren en bij gebruik neemt dit veel minder plaats in dan het equivalent aan flessen. Net daarom was dit lang een categorie van feestwijnen waarbij de drinker zich de volgende ochtend vaak afvroeg of het de kwaliteit dan wel de kwantiteit was die aan de bron van hoofdpijn lag.
Vandaag zien we een grote hoeveelheid aan mooie wijnen die in deze verpakking op de markt komen. Ook de bag in box zelft evolueert. Hier enkele uitingen:
- Le Bon BIB is een online specialist die een mooie selectie wijnen in BIB aanbiedt die ofwel door de producent in deze verpakking wordt aangeboden ofwel op vraag van Gregor en Jan “gebibt’ wordt.
- From The Tank doet je wellicht al vermoeden wat het is en … dat is het ook. De communicatie wordt vervolgd met ‘high quality low intervention wine’ en zo wordt lekker genieten gekoppeld aan ecologisch verantwoord.
- Geen onderscheid tussen de kasteelwijnen in een fles en die in een bag in box is wat Château Bag in Box belooft.
- Mooie vormgeving vind je bij Hola Cava die zijn zakverpakking als een 3 liter vat presenteert en het dan ook nog Barrik noemt.
- De meeste grote wijnhuizen brengen bag in box verpakkingen op de markt. Een erg artistieke is die van Château Puech Haut. Cantina di Soave Viama bracht een zeer originele verpakking uit in de vorm van een handtas. Nog een originele zakverpakkingen? Kijk dan eens naar Laboul.
- Een wijnhandelaar die dit type verpakking niet verkoopt is ver te zoeken. Enkele bekende handelaars die veel werk maken van een kwalitatief aanbod zijn: Magnus, Les Généreux, Vinello, Wynz, Mondovino, Appeldoorn en natuurlijke alle supermarktketens.
En nog alternatieven voor glas
Duurzame alternatieven als onderdeel van een meer verantwoorde wijnindustrie worden met regelmaat gelanceerd. Zeker in het verpakken van wijn. Vegetale inkten om te drukken, slimme oplossingen om efficiënter te vervoeren en nieuwe materialen zijn maar enkele initiatieven. De verpakkingsindustrie zoekt mee en biedt glasvervangers die we nog niet kenden.
- Maak kennis met de Frugal fles. Een wijnfles die voor 94% uit gerecycleerd karton bestaat. De overige 6% zorgt ervoor dat er geen druppel lekt.
- Natuurlijk is dit niet de enige fles uit cellulosemateriaal. Het wijnmerk When in Rome heeft een zelfde aanbod. En er zijn er nog …
- Een lege fles wijn kan je natuurlijk ook terug vullen. Dat doen ze bij Free Flow Wines. Of dichter bij huis bij Het Wijnvatje in Antwerpen. Of doe je zelf uit het vat dat je in groep hebt aangekocht bij Koop Een Vat.
- Letterbox Wines van Garçon Wines zorgt dat uw online bestelde fles wijn door uw brievenbus kan. Letterlijk. Want het zijn platte flessen in recycleerbare PET (kunststof met de naam Polyethyleentereftalaat). Ze nemen minder plaats in, zijn gemakkelijk te bussen en zijn gemaakt uit reeds gerecycleerde PET.
- Als we het over PET hebben dan komen we haast vanzelf op de klassieke kunststof wijnfles. Vele merken gebruiken al de flessen die gemaakt worden door een bedrijf als Petainer. Hierin vind je geen bewaarwijnen gezien PET licht zuurstofdoorlatend is.
- En als je dan toch glazen wijnflessen gebruikt? Dan kan je die recycleren maar dat kost veel energie of je kan ze bezorgen aan Rebottled in Utrecht of aan Botega in Antwerpen die er mooie drinkglazen van maken.
Moeten we wijn anders verpakken? Voor onze planeet zou het wel beter zijn. Maar wat is de ideale oplossing? En is er maar 1 oplossing? Of meerdere? Moeten we onze fles vullen aan het bij de handelaar of aan huis geleverde wijnvat? Een voorraad in huis halen in karton flessen en tussendoor wat blikjes meenemen? Misschien een bag in box kopen voor dat volgende feestje? Of de volgende keer online een platte PET fles bestellen? En van die lege flessen je set iconische drinkglazen laten maken? Er beweegt heel wat en mogelijkheden zijn er zat.
Traditie en bewaarwijnen versus klimaat en drinkplezier. De consument beslist. Jongeren zorgen voor een ‘boost’ in alternatieve wijnverpakkingen. Het kost de wat oudere consument bij ons wat meer moeite om de glazen fles figuurlijk los te laten. Innovaties in verpakkingen vinden hun weg naar de wijnindustrie. Als wijnliefhebber kijken we met belangstelling toe en denken we na over een volgende proeverij uit blik, karton of bag in box. Dat wordt leuk!