Een kleine studiereis met deze grote druif
De legende over hoe Syrah in het Rhônedal terechtkwam is leuk. In de podcast over Syrah krijg je ze te horen. Als we het over Frankrijk hebben dan is de vraag: is het le of la Syrah? De meeste druiven krijgen in het Frans het mannelijke lidwoord maar het is wel degelijk ‘la Syrah’. Heeft de druif vrouwelijke kantjes? Welnu, ze is lekker, betoverend en pittig. En ze is kieskeurig als het gaat over de locatie waar ze aangeplant wil worden.
Luister je liever naar de podcast over de geschiedenis van de Syrah druif?
De druif van het Rhônedal
Genetisch onderzoek van de Zwitserse expert Dr. José Vuillamoz in 2000 heeft uitgewezen dat Syrah het resultaat is van een kruising tussen de Dureza en de Mondeuse Blanche. Dureza komt uit de Ardèche maar werd later ook aangeplant in de Isère. Daar kruiste hij dus met de Mondeuse Blanche die dan weer uit de Savoie kwam. Dat kan je lezen in het bekende naslagwerk ‘Wine Grapes’ dat deze expert samen met Jancis Robinson en Julia Harding schreef.
Syrah’s geboortegrond ligt in de Noordelijke Rhône. Vanaf de jaren 1960 werd Syrah meer aangeplant en breidde zijn terrein zich uit naar het Zuiden. Door zijn structuur en aromatische kracht is ze een welkome gast in blends. Daarvan is de GMS (Grenache, Mourvèdre, Syrah) de bekendste. Ook verderop in het zuiden van het Franse wijnareaal tref je deze bijzonder interessante druif volop aan.
Maar in de appellaties van de Noordelijke Rhône proef je elegante wijnen die het resultaat zijn van een prachtig huwelijk tussen 100% Syrah en rotsachtig terroir. Syrah is krachtig, fruitig, kruidig en kleurrijk tegelijkertijd. Daarom werd Syrah vroeger vermengd met rode Bordeaux. Extra kleur en structuur was welkom op een moment dat nieuwe technieken daar nog niet voor konden zorgen. En dat kreeg een naam: Hermitage.
Nochtans konden de producenten in de Rhônestreek tijdens de jaren 1970 amper overleven. In lokale cafés was Syrahwijn populair. Dat was handelaars niet ontgaan. Toen steeds meer consumenten zin kregen in volle krachtige wijn hadden ze ook snel de Syrah smaak te pakken. De variëteit werd bekend en de aanplant nam toe. Zeker toen Bordeaux steeds duurder werd, was deze wijn een mooi alternatief. Het duurde dan ook niet lang voordat ze geëxporteerd werd.
De druif van overal waar de zon schijnt
James Busby, een Schot, bracht samen met andere Europese druivensoorten de Syrah reeds in 1832 naar Australië. Minder bekend is dat ene John MacArthur in 1817 al de eerste stokken uit Frankrijk meenam zoals we kunnen lezen op de lijst uit zijn schip. Wellicht gaf hij er minder ruchtbaarheid aan. De Aussies sprongen pakweg 30 jaar geleden wel mee op de trein toen Syrahwijnen veel klanten lokten. Hun Franse tongval hadden ze niet mee waardoor het al snel Shiraz werd.
De ondergrond is belangrijk voor dit druivenras. Veel blootstelling aan zon is cruciaal voor het rijpingsproces en de grondsoort heeft een grote invloed op het smaakprofiel. In de Noordelijke Rhône zorgt de granietbodem voor finesse. Syrah is goed bestand tegen ziekten en heeft een dikke schil. Die stevige schil zorgt voor veel kleur maar ook veel tannine. In de nieuwe wijnwereld is het doorgaans nog warmer en krijgt de Shiraz een nog dikkere schil met veel kleur en meer concentratie.
Syrah geeft diepgekleurde wijnen met veel tannine. Veel body is ook een kenmerk. In een koel klimaat heeft de wijn minder alcohol en meer zuren. De aroma’s zijn eerder geparfumeerd en lijken op viooltjes, frambozen, cassis, pruimen en witte peper. Warme klimaten zorgen voor wijn die meer alcohol en minder zuren bevat met geuren van bramen, rijpe zwarte bessen, olijven en eucalyptus. Zwarte chocolade en tabak resulteren uit houtlagering. Shiraz is vaak een weelderige wijn.
De Syrah groeit uitbundig. Te weinig snoeien leidt meteen tot minder aroma’s. Buiten Frankrijk en Australië vind je ze ook in Spanje, Zuid-Afrika, Turkije, Argentinië, Chili en Californië. In deze landen tref je ook aan wat men de ‘Rhône blends’ noemt. Dit zijn de wijnen van Syrah met Mourvèdre of Grenache. Andere blends zijn die met Viognier en Roussanne. Wijnen van Syrah met Cabernet Sauvigon zijn ook heel succesvol in de nieuwe wereld.
Rijpen of drinken en eten
Naast Syrah en Shiraz heeft deze pittige druif nog andere namen zoals Hermitage, Scyras, Blauer Surah, Antournerein, Anzher Muskatnye, Biaune, Zizak, Syra, Bragiola, Hignin noir, Marsanne noir Candive, Costigliola, Balsamica of Serine. Petite Syrah is geen kleine versie van de Syrah maar een kruising tussen Syrah en de Peloursin. In Frankrijk heet deze druif Durif. Er is ook een witte Shiraz maar dat is eigenlijk de Italiaanse Trebbiano. En witte Shirazi wijn uit Iran is niet gemaakt van Syrah.
Om de tannine wat af te ronden is enige rijping wel gunstig voor Syrah. Vandaar dat vatrijping vaak plaatsvindt. Het resultaat daarvan kan erg verschillen. Te veel houtrijping leidt tot dominante vanille- en zelfs kokos-smaken. Minder rijping op hout respecteert de geur-typiciteit van de druif en geeft meer integratie van de tannine in het smaakgeheel. Lang bewaren van gestructureerde wijn betekent een ontwikkeling van meer tertiaire aroma’s zoals leder en stalgeur.
Gerechten die stevig genoeg zijn voor de uitbundigheid van deze druif passen perfect bij deze wijnen. Gekruide lamsvleesbereidingen bijvoorbeeld. En barbecue met de rokerige smaak van vlees als tegengewicht voor de weelderigheid van Shiraz. Gebakken steak of konijn gaat ook prima. Stoofschotels zijn er heel lekker bij en als groenten bijvoorbeeld gegrilde aubergine. Bij het lichtzoete krachtige fruit van nieuwe wereld Shiraz past ook balsamico.
Verder kan je goed combineren met gegrilde kip en spareribs maar eveneens met een sappige hamburger van de grill. Harde kazen met smaak gaan ook net als blauwschimmelkazen waarbij het zoute karakter in balans treedt met de fruitigheid van de wijn. En in de vegetarische keuken geeft gegrilde pompoen een fijn resultaat. De carameltoetsen van de gegrilde suikers vormen een duo met het pruimenaroma van de wijn. Probeer ook eens paddenstoelen of gebakken tomaten en olijven.
Proeven is wat je moet doen om de Syrah in al zijn aspecten te ontdekken. En dat is wat we bij Oenotopia leuk vinden. We proefden 6 wijnen van 100% Syrah en 1 blend.
Domaine Michelas Saint Jemms, La Chasselière, Crozes-Hermitage, 2019, €20,90
Donkere wijn met geuren van zwarte bessen, kruiden en gekoelde pruimen. Na het walsen merken we iets dat doet denken aan viooltjes en bramen. Veel fraîcheur en mooie tannine zijn in evenwicht met de vulling van het fruit in de wijn. Smaken van bramen en gebrande toetsen vergezellen je tot in de gemiddelde afdronk. Lekkere ernstige wijn.
Kaesler, Stonehorse, Shiraz, Barossa Valley, 2018, €17,40
Rijpe pruimen, bramen en zwarte olijven stijgen op uit het glas. Bij het walsen exploderen de snoeperige geuren van gekookte pruimen. In vergelijking met de vorige wijn zijn de zuren hier beduidend lager. Volfruitige smaak en rijpe tannine vallen op. De afdronk is zwoel en confituurachtig. Zwoele fruitbom.
Bodegas Escorihuela, Shiraz, Mendoza, 2019, €20,00
Na wat extra walsen neem je aroma’s van pruimen, zwarte bessen, bramen en witte peper waar in deze ietwat ingetogen donkere wijn. De aanzet is lekker fris en gaat over in smaken van vanille, cassis en kruiden terwijl de jonge tannine stevig aan de deur klopt. Het is nog even wachten voordat alles wat in elkaar overvloeit maar dit is wel leuk. Verrassende wijn.
Stéphane Ogier, Le Passage, Saint-Joseph, 2018, €34,95
Andermaal een donkere wijn maar ditmaal met een geparfumeerde neus van fijne zwartte bessen, krieken en pruimen. Na wat extra zuurstof in het glas merk je wat vanille en viooltjes in gezelschap van een kruidentuiltje. Boeiend! De geconcentreerde smaak van deze wijn blijft heerlijk fris en de mooie rijpe tannine erbij zorgt voor een goed evenwicht. Medium bodied wijn in een finesserijke smaak die eindigt met een minerale toets. Elegante wijn.
Boschendael, Cape Coast, Shiraz, 2019, €13,95
De houtgeur drijft even boven na het openen van de fles maar verdwijnt al gauw om plaats te maken voor frambozen, krieken en peper. Bij extra verluchting tref je pruimen en cassis geuren aan. Dat laatste proef je ook in een erg fruitig full bodied geheel waar gelukkig de zuren wat tegengewicht geven. Mooi van structuur en fijn van stijl. Goedgemaakte wijn.
Ventisquero, Pangea, Colchagua Valley, 2015, €39,98
Donkere dieprode wijn met aan de randen van het wijnoppervlak al enige tekenen van evolutie. De geuren zijn erg zuiver en hebben iets van vanille, gestoofde pruimen, bramen, chocolade en een frisse toets van eucalyptus. Dat belooft! De tannine is versmolten en ragfijn in een evenwicht met de frisheid van de wijn en zijn erg verfijnde fruitsmaak. Hier ga je vanzelf even met extra aandacht proeven tot in de lange afdronk. Finesserijke genietwijn.
Génération, Syrah & Cabernet Sauvignon, Western Cape, 2019, €8,50
Lichter gekleurde volrode wijn. Geuren van cassis, pruimen, bosaarbei en paprika. De blend doet hier zijn werk. Zuivere primaire aroma’s van beide druiven zijn ook de smaken die je in deze wijn proeft. Frisse zuren en afgeronde tannine met een redelijke goede mondvulling. Dit is geen bewaarwijn maar wel ongecompliceerde drinkwijn die er mag zijn. Laat-je-maar-eens-lekker-gaan wijn.
Wil je meer nieuws en alle digitale content van Oenotopia ontvangen gratis en voor niets? Dat kan meteen geregeld worden als je aanmeldt als Free Willy. En Free is free … forever … ook als je niet Willy heet!