Iedere wijnliefhebber heeft zo zijn voorkeuren. Een type wijn waarvan hij of zij de smaak echt weet te appreciëren. Die smaak kan evolueren en is bovendien ook beïnvloed door alles wat we in ons leven geproefd en beleefd hebben. In een gezelschap van 10 proevers is het dan een uitdaging om een druif te vinden die elkeen kan bekoren. Met die opdracht kwam Grenache op het lijstje en vervolgens 7 wijnen op tafel. Genieten van Grenache in het glas.
Petronella
Van de blauwe druif Grenache werd wijn gemaakt in het koninkrijk Aragon, dat lag in wat nu Spanje is. ‘Mucho tiempo’ geleden dus … Het koninkrijk Navarra, onderdeel van het Frankische rijk, werd in 1035 opgesplitst en een van koning’s zonen kreeg het gebied Aragon. Honderd jaar later stond koningin Petronella aan het hoofd van Aragon dat na 400 jaar en vele gearrangeerde huwelijken samensmolt met het koninkrijk Castilië en zo de basis vormde voor het huidige Spanje.
Petronella van Aragon dronk al ‘Garnacha’ en DNA onderzoek wijst uit dat Petronella een toffe madam was maar ook dat de druif haar oorspong kent in Spanje. Vanuit Spanje vond ze, de druif dus, haar weg naar Frankrijk. Ze wordt vaak geblend met andere druiven die meer kleur en structuur hebben. Grenache geeft namelijk meestal niet zoveel kleur. Dat komt omdat haar schil relatief dun is. Maar wel sterk want ze kan goed tegen de zon. Gelukkig maar want ze heeft veel rijpingstijd nodig.
In Spanje heet deze druif Garnacha, dat wist zelfs Petronella al, en in Sardinië is dat Cannonau. Wijnen van de Grenachedruif smaken vaak erg fruitig en zijn rijk met veel alcohol en een gemiddelde zuurtegraad. Grenache wijnen kan je meestal niet lang bewaren. Maar er zijn uitzonderingen. De druif wordt eveneens gebruikt voor een substantieel aantal van de roséwijnen. Awel, denk maar aan Tavel. Maar natuurlijk ook aan de vele Spaanse roseetjes. Salud!
Wijnen van deze veel aangeplante variëteit hebben iets rustieks met geuren van gestoofde aardbeien, gegrilde pruimen, leder, gedroogde kruiden en bloedappelsien. Meestal zijn die wijnen weelderig en stevig maar tegelijk ook fruitig en sappig. Een beetje zoals Petronella. Fris zijn ze zeker maar hoge zuren ga je zelden opmerken. Ook de tannine is niet uitbundig en als het ware ‘ingekapseld’ in het mondvullende fruit.
Gepensioneerde
Daarom past Grenache ook bij kruidige gerechten. Zeker de topwijnen. Eenvoudige wijnen, die dus vooral fruitig maar minder krachtig zijn, lenen zich dan weer bij gebraden vlees en Italiaans ‘comfort food’ maar wellicht ook bij Spaanse tapa’s. Grenache van lage opbrengsten kan echt verrassend krachtig en complex zijn. De ‘signatuur’ van de bodem kan je vast en zeker terugvinden in Grenache als die tenminste niet uitbundig heeft opgebracht in de wijngaard.
Tannine ***
Zuren **
Body ***
Alcohol ****
Bewaren *
Grenache heeft het graag warm en droog. Een beetje zoals een aan de Spaanse rosé nippende gepensioneerde tijdens de winter in Benidorm. De opwarming van de aarde biedt dus mogelijkheden. Voor de druif en misschien ook voor die gepensioneerde. Zeker in een mengeling met andere druiven kan Grenache fruitigheid, ‘rondeur’ en soepelheid brengen ter compensatie van meer stoere en minder zwoele broertjes en zusjes in het druivenbad.
Je vindt deze druif in Frankrijk, Spanje, Italië, de Verenigde Staten en Noord-Afrika. De bekendste wijnen zijn die uit de herkomstgebieden Priorato en Cannonau di Sardegna. In de Rioja wordt Grenache vaak gebruikt in een blend net als in de Franse Zuidelijke Rhônevallei waar we het dan hebben over de GSM blend … en dat heeft niets met je mobiele telefoon te maken. Ook in de andere appellaties in het Zuiden van Frankrijk zie je zonnebadende Grenachedruifjes in de wijnvelden.
In het glas
En dus proefden we 7 Grenache toppers om een impressie te krijgen van wat Grenache in het glas nu betekent. De Nederlandse familie Leeuwerik maakt in de Zuid-Afrikaanse Breedekoof op de flanken van de Olifantsberg een Grenache Noir van druiven met lage opbrengsten. De lichte rode kleur en het gestoofde rode fruit van de jaargang 2019 zijn typisch. Rijpe, zonnige wijn met frisse zuren en fijne tannine in een medium bodied vruchtenkorfje.
Als 3 jonge wijnmakers een nieuw project opstarten in het gebied Vinhos de Madrid noemen dat Comando geïnspireerd op een Japanse tekenfilm. De letter G staat … hoe raad je het? … voor Garnacha. Uit de granietbodems van de Sierra de Gredos komen mooie druifjes voort waarmee deze sappige, frisse en duidelijk minerale 2020 gemaakt is. Lekkere evenwichtige smaak die nu te genieten is of over niet meer dan 5 jaar.
Wie Garnache zegt die denkt natuurlijk aan Priorato. In de typische llicorella bodem van bruine – en zwarte leisteen met kwarts en klei staan de 75 jaar oude wijnstokken van de ‘grand cru’ Coma d’en Romeu van cultdomein Nin Ortiz. Er is niets te merken van de 17 maanden rijping op eiken vaten maar alle aandacht gaat naar de hemelse finesse, de ragfijne fruitconcentratie, de subtiele zuren, de edele tannine en de waanzinnig lange afdronk van deze absolute top-bewaar-wijn uit 2019.
Wat verderop in Spanje ligt Montsant waar Acustic Celller de Auditori Garnacha in 2017 heeft gemaakt. Ook hier een elegantie om tranen van in de ogen te krijgen met een jeugdige smaak alsof de wijn van gisteren is. Bewaarpotentieel door de mooie geconcentreerde mondvullende fruitigheid, de fraîcheur en de rijpe tannine. Druivenstokken van 80 à 100 jaar oud en een wijnmaker die zijn vak kent, geven dit resultaat. Bijna even mooi dan de vorige maar wel aan de helft van de prijs.
Bij de 2021 Narcau van Surrau zitten we met 100% Cannonau. Asjemenou! Wederom enkel Grenache en dat van de granietbodems te Gallura in het NO van Sardinië. De zon doet aldaar de druiven rijpen en de koele zeewind tempert in het belang van de zuurtegraad. Dat proef je: frisse aanzet, aroma’s van aardbeienjam en fijne tannine. Hier vinden we de sappige, fruitige stijl terug met het merkbare minerale zoutprikje net voor de afdronk.
De 2017 Chaupin Châteauneuf du Pâpe van Domaine de la Janasse combineert de sappige fruitigheid van onze heldin met de peperigheid en de structuur van de Syray. Grote wijn, fijne wijn, mooie wijn! En als afsluiter nog een blend met de 2010 GT-1 van Le Plan Vermeersch. Dit is aromacomplexiteit van fruitgeuren en geëvolueerde geuren. We proeven elegant fruit, provençaalse kruiden en een vlezige smaak in een zeer evenwichtige balans tussen zuur, tannine en fruitmaterie.
Grenache is lekker, sappig en fruitig. Grote Grenache voegt daar complexe geuren en finesse aan toe. Grootse Grenache biedt een perfect evenwicht tussen geconcentreerd fijn fruit, frisse toetsen en edele tannine. Grenache in het glas is genieten. Iedereen vindt zijn stijl terug. En in Grenache is er nog veel meer wijn te ontdekken. Wist je dat er ook Grenache Blanc en Grenache Gris bestaat? Aha, maar dat is voor een andere keer.