Wijnen onder de 10 Euro
Een nieuw thema bij Oenotopia
Soms loopt niet alles zoals het gepland is. Soms moet je creatief zijn en nieuwe dingen gaan ontdekken. Zo ook voor de laatste proefavond van het voorbije Oenotopia wijnseizoen. Door omstandigheden kon de geplande avond omtrent wijnen uit de Jura niet doorgaan dus moest er een nieuw thema gekozen worden. En dat nieuwe thema werd, na een loodzware brainstormsessie en de check op zowel de missie als op de visie, uiteindelijk gevonden!
Een voor Oenotopia bijzonder origineel thema want na diverse avonden over wijnstreken, wijnlanden, over specifieke druiven of een domein zouden we nu wijnen gaan zoeken en deze blind proeven. Meer nog, we zouden blind proeven en hierbij de geproefde wijnen ook beoordelen aan de hand van een puntensysteem. Het doel van de proeverij was namelijk om de beste rode wijn onder de 10 Euro van Antwerpen te ontdekken! Oenotopia gaat op pad en waant zich Parker of toch op z’n minst de betere onderzoeksjournalist van pakweg Decanter, Revue du Vin de France of Wine Spectator. Oenotopia was klaar om nieuwe ontdekkingen te doen, onbetreden paden te bewandelen en zich te moeien met het lokale wijnaanbod. Een ware expeditie werd op touw gezet … .
Marc en Erwin trokken het stadsoerwoud in …
De ervaren proever onder ons weet natuurlijk dat er op ons niveau niet te tippen valt aan hoger genoemde wijniconen noch dat het thema al te letterlijk genomen dient te worden. De beste wijn van Antwerpen is natuurlijk niet niks, zeker als je op ontdekkingstocht moet in een wereldstad en daarbovenop een kleine commanderij bent met beperkte middelen. Maar kom, het gedacht alleen al was de moeite waard. En ook Columbus wist trouwens vroeger niet precies aan welk avontuur hij begon. Marc vroeg Erwin om hulp, Erwin was meteen enthousiast en zo kwam deze avond tot stand. Gewapend met een budget uit de Oenotopia kas en met de zelfzekerheid die grenst aan die van Stanley en Livingstone zoveel jaren geleden, trokken beide heren het stadsoerwoud, en de omgeving daarvan, in op zoek naar de beste rode wijnen onder de 10 Euro.
Op zoek bij de betere wijnhandelaren in de woeste wildernis van de metropool …
Gezien de vele beperkingen aan deze expeditie op vlak van tijd en geld, werd besloten om de zoektocht te beperken tot wijnhandelaren. Na een uitgebreide studie van het microklimaat en de topografie van de stad, van de openingsuren van de handelaren, van de beschikbare tijd in relatie tot de spitsvorming ten gevolge van het niet aanleggen van een mooie brug en van de beschikbare vervoermiddelen, was de selectie ras klaar. Daarop gingen Erwin en Marc moedig, onverschrokken en met veel kolonialistische overtuiging op zoek. Op zoek naar nieuwe ontdekkingen, een missie met als doel de beste rode wijnen onder de 10 Euro te vinden in de woeste wildernis van de metropool.
De aanpak was op voorhand goed doorgesproken en uitgebreid gerepeteerd met behulp van wat mediatraining. Simpel en eenvoudig en daardoor, zoals zo vaak, ronduit geniaal was de manier waarop de beoogde wijnen bij de geselecteerde handelaren werden bekomen. Openen deden de beide ontdekkingsreizigers namelijk eerst letterlijk met de deur van de winkel en vervolgens figuurlijk met de woorden “Goeiendag, wij hadden graag uwen beste rode wijn onder de 10 Euro alstenblieft”. Maar daarmee was het verre van gedaan! Sommigen begrepen het niet, anderen zeiden zonder blozen dat al hun wijnen onder de 10 Euro “de beste van ’t Stad” zijn. Werk aan de winkel dus en zowel de mediatraining als de overtuigingskracht van een missionaris ten tijde van Leopold II werden in de strijd gegooid om de wilde gevaren te trotseren en deze ontdekkingstocht tot een goed einde te brengen. Gelukkig waren er ook oorden waar een keurig antwoord op de vraag kwam door meteen het beoogde resultaat op tafel te zetten. Na enige tijd waren dan uiteindelijk toch alle locaties bezocht en leek het er op dat beide reizigers getekend door de zware reis maar voldaan konden thuiskomen met de vondsten van een geslaagde expeditie.
Het Oenotopia proefgezelschap had een ernstige opdracht
De proefavond was een al even zware beproeving als de ontdekkingsreis zelf. Tropische omstandigheden hadden zich die dag van de wereldstad meester gemaakt. De zinderende hitte en de verschroeiende droogte deed mensen thuis blijven, in of aan hun zwembad kijkend naar de niet aflatende woestijnvorming in hun tuin, en anderen bleven werkelijk plakken aan het terras waarop ze zich op dat moment bevonden terwijl ze vergeefs probeerden hun vochthuishouding te reguleren met fris- en andere desgevallend alcoholische dranken. Maar toch vond een groot aantal Oenotopia proevers zijn weg naar het proeflokaal om daar, gesterkt door de begeesterende woorden van de voorzitter, de zware verantwoordelijkheid op te nemen teneinde doorheen de analyse van de buit der ontdekkingsreizigers een voorts onuitwisbare stempel te kunnen drukken op het wijnaanbod uit het geselecteerde areaal.
Die echte proevers hadden een ernstige opdracht. De wijnen werden namelijk blind geproefd en elke wijn werd na het proeven van vakkundig commentaar voorzien. Hierbij kon men reeds een gok doen naar de herkomst van de wijnen. Tegelijkertijd diende er punten gescoord te worden op 100 waarbij er 50 punten waren te verdelen voor de diverse te beoordelen onderdelen van het organoleptische proeven en 50 punten voor de persoonlijke smaakvoorkeur. Op die manier werd getracht een combinatie te leggen tussen de objectieve technische analyse van de wijn en de subjectieve smaakvoorkeur waar het bij genieten van wijn toch ook om gaat. Middels multivariatie analyse en clusteranalyse werd op diverse niveau’s van standaardafwijkingen getracht enige correlatie met iets enigs anders te vinden doch verdere diepgaande calculaties leidden er toe dat er gewoon een gemiddelde gemaakt werd van de optelsom der gegeven punten per wijn. Een, achteraf gebleken overigens totaal wanhopige, poging van onze ceremoniemeester om het alcoholgehalte mee te nemen als discriminator in de calculatie voor gewogen gemiddelden leverde ook niets op. Er werd dus definitief gekozen voor eenvoudige rekenkundige gemiddelden om de analyseresultaten van de expeditie kwantitatief vast te leggen. Op zich niet erg want ook Parker gebruikt geen hogere wiskunde… .
Interessante resultaten
Vooraleerst de kille cijfers te laten spreken, valt er evenwel nog heel wat boeiends te melden uit de kwalitatieve conclusies die getrokken werden uit de verzamelde artefacten. Het bleek dat alle geproefde wijnen geen wijnen waren met een hoog bewaarpotentieel noch dat er sprake was van een immense complexiteit. De wijnen vielen op door hun vlotte, toegankelijke structuur. Lekkere fruitigheid, soepele tannines en mooie ondersteunende zuren. De vraag rees spontaan of dit een gevolg was van de prijsklasse. Het antwoord is in de eerste plaats afhankelijk van de mogelijkheden van de wijnproducent en zijn gehanteerde terugverdienmodel. In principe is het namelijk mogelijk om een complexe bewaarwijn te maken die onder de 10 Euro verkocht wordt als de druiven en de technologie die mogelijkheden bieden en als de producent daar genoeg van over houdt na aftrek van al zijn kosten. Een verdere diepgang in deze discussie werd, gezien de interesse en de deskundigheid van de proevers, aangebracht wat na een academisch hoogstaand debat tot de conclusie leidde dat wijnen in deze prijsklasse veelal gemaakt en gekocht worden voor drinkplezier op korte termijn. Vandaar hun toegankelijkheid dus.
Verder viel op dat 25% van de wijnen uit de Nieuwe Wereld kwam. Van de andere 75% kwam de helft uit Frankrijk en de andere helft uit de ‘Big Three’ Spanje, Portugal en Italië. Wat er op wijst dat Frankrijk in dit segment nog niet uitgestorven is, de Nieuwe Wereld de voorbije jaren zijn plaats heeft verworven maar beide groepen toch aandeel verliezen aan de steeds actievere Zuid-Europese wijnlanden. Zeer interessant dus om dit op basis van eigen inzichten, zorgvuldige geanalyseerd cijfermateriaal en wetenschappelijke publicaties ook te kunnen staven met de meegebrachte stalen van de ontdekkingsreis. Noteer daarbovenop dat de Nieuwe Wereld wijnen beiden uit Mendoza, Argentinië, kwamen. Wijnen uit andere verre herkomstlanden verbleven in deze periode misschien nog in hun natuurlijke habitat waardoor beide avonturiers ze niet op hun weg vonden. Iets om bij een volgende expeditie naar uit te kijken misschien.
Mooie scores …
Uiteraard zat iedereen na het zware werk van het proeven en beoordelen te wachten op de scores van elke wijn, hun rangschikking daarvan alsook hun herkomst en de prijs die betaald moest worden om deze ontdekking uit het zoekgebied naar Oenotopia te brengen. Deze gehele ontdekkingsreis, de gevaren die beide onderzoekers moesten doorstaan en de zware inspanning die het beoordelend proefgezelschap moest leveren, waren uiteindelijk gericht op één allesomvattend doel. Een doel dat de kwalitatieve bevindingen overstijgt. Een doel dat het summum geeft vanuit de kwantitatieve analyse. Een doel dat na publicatie ongetwijfeld een onuitwisbare indruk zal nalaten op het wijnlandschap in die streek … namelijk “Welke wijn is nu de beste rode wijn van Antwerpen onder de 10 Euro?”.
De Kaiken 2009 Malbec uit Mendoza, Argentinië, was het niet. Heerlijke wijn nochtans met erotische chocoladefantasieën in een gestructureerd zacht fruitbedje. De Pierre Cros cuvée tradition 2010 uit de Minervois was ook niet het beste maar had mooie zuren in een medium bodied fruitkorfje. Heerlijk doch ook niet de winnaar was de Corbières 2009 van Château de Caraguilles met zijn klassiek getinte sappigheid. En ook de Nero d’Avola 2009 van Masseria Trajone uit Sicilië was best te genieten met zijn aroma’s van frisse versgemaakte pruimenconfituur maar haalde niet de eerste plaats. De Malbec reserva 2006 van Norton uit Mendoza, Argentinië, speelde een favorietenrol maar maakte die helaas niet waar. Al was deze krachtige, kruidige fruitsalade van donker fruit zeer verdienstelijk gemaakt. De Roble 2008 uit Yecla, Spanje, van Barahonda stond ook niet op het hoogste podium, hoe elegant deze dame met haar frisfruitige snoepertjes haar best ook deed. En de Belleruche 2009 uit de Côtes-du-Rhône van Chapoutier haalde het bijna dankzij zijn mooie, herkenbare assemblage van de fijnere rode- en zwarte fruitsoorten met de al even herkenbare Provençaalse kruiden. Maar de beste rode wijn van Antwerpen onder de 10 Euro was de 2009 cuvée Tons van Duorum uit de Douro in Portugal. Zowel qua techniciteit als qua smaakvoorkeuren in zijn geheel als beste beoordeeld omwille van zijn evenwichtige structuur, de fijne toetsen naast de sexy sappigheid en fraîcheur die eindigen in een licht kruidige fruitfinale. Het doel was dus bereikt, de beste rode wijn onder de 10 Euro was bekend en niets zou nog zijn wat het was.
De lijst
8ste beste wijn: Pierre Cros, Tradition, Minervois, 2010, € 7,30, Maes-Braem, 62/100
7de beste wijn: Château de Caraguilles, Corbières, 2009, € 8,85, Magnus, 64/100
6de beste wijn: Kaiken, Malbec, Mendoza, Argentina, 2009, € 8,95, De Heerlyckheid, 65/100
5de beste wijn: Norton, reserva, Malbec, Mendoza, Argentina, 2006, € 8,75, Wine World, 66/100
4de beste wijn: Masseria Trajone, Nero d’Avola, IGT Sicilia, Italia, 2009, € 4,49, Het Wijnhuis, 67/100
3de beste wijn: Barahonda, Roble, Yecla, España, 2008, € 9,89, Puerta del Sol, 72/100
2de beste wijn: M. Chapoutier, Belleruche, Côtes-du-Rhône, 2009, € 8,99, Young Charly, 76/100
Allerbeste wijn: Duorom, Tons, Douro, Portugal, 2009, € 8,39, Ad Bibendum, 77/100
Dat smaakt naar meer
Oenotopia heeft geschiedenis geschreven. Vasco da Gama en Parker kwamen samen bij Oenotopia en dronken een glas. Wat gestart was als een spannend avontuur groeide tot een heuse ontdekkingsreis met prachtige vondsten. Prachtig inderdaad want de vakkundige organoleptische analyse van het hoogstaande proefgezelschap leverde interessante resultaten op en de aanduiding van welke nu de beste rode wijn onder de 10 Euro van Antwerpen is. Resultaten om gedeeld te worden want ze wegen op het wijnaanbod in de kosmopolitische havenstad. Resultaten dus om gepubliceerd te worden. Decanter, Wine Spectator en Revue du Vin d’Anvers worden aangeschreven. De penningmeester van Oenotopia tracht hiermee zelfs een pu blicatie te krijgen in het Journal of Antwerp Wine Scientology.
Maar het summum dat is een berichtgeving in Ken Wijn. Dat is het tijdschrift van de wijnminnende Vlaming ‘op grote hoogte’. Dat is het medium om te vertellen dat je soms creatief moet zijn en nieuwe dingen moet ontdekken. Dat is misschien ook het medium om aan andere commanderijen tips te vragen over het organiseren van dergelijke vergelijkende en beoordelende proefavonden. En dat is, tenslotte, het medium om te laten weten dat we ons weer goed geamuseerd hebben bij Oenotopia. Benieuwd of ze het gaan publiceren. Zot van A.