Het Wijnjaar van de Slang

In de Chinese dierenriem is 2025 het Jaar van de Slang. De slang staat voor wijsheid, kennis, intuïtie en creativiteit. Daar hebben wijnbedrijven die zaken doen met China veel nood aan. Van degenen die geboren zijn in het Jaar van de Slang wordt gezegd dat ze intelligent en snel denkend zijn, dat helpt ook. Zeker als het over de Chinese wijn business gaat. Komt die in een wurggreep en zal er giftig gereageerd worden op handelsbelemmeringen of glijden we geruisloos naar een wijnhandel zonder huidvervelling? In dit Wijnjaar van de Slang gaat er zeker iets veranderen in de Chinese wijneconomie.

Geopolitieke spanningen

Slangen kunnen ook onoprecht zijn en de neiging hebben om op te scheppen. Uitpakken met dure wijn is zowaar een deel van de wijnbeleving in het land van porselein en rijst. De glijdende reptielen werpen ook hun huid af om zichzelf te vernieuwen, wat transformatie en wedergeboorte symboliseert. Daar hebben Franse wijnimporteurs vast en zeker baat bij. Afgelopen jaar daalde de export van Franse wijn naar China immers met pakweg 11% naar ongeveer 480 miljoen dollar. In volume zelfs met meer dan 15%.

Geopolitieke spanningen met importtaksen als gevolg worden als oorzaak genoemd en dat gaat meer bepaald over importbelemmeringen tengevolgde de spanningen met de Europese Unie over elektrische voertuigen en zonnepanelen. Intussen blaast Donald Trump warm en koud tegelijk. Eerst zou het importheffingen regenen, nu is een vergelijk mogelijk. Is het onderhandelingsstrategie of wispelturigheid? Het is te vroeg om met zekerheid uitspraken te doen. Maar de spanning stijgt. En dat is niet alles.

Bordeaux bloedt

Wijnregio Bordeaux heeft bovenal last van een tanende interesse in zijn wijnen. Uit data van de Union des Grands Crus de Bordeaux (UGCB) blijkt dat Hong Kong nog stand houdt maar de rest van het land bestelt gevoelig minder Bordelese wijnen. Een zelfde verhaal in Bourgogne en Champagne. Beide appellaties zagen hun prijzen dalen met 10 tot 15% aldus de Financial Times. De opdrogende Chinese wijnmarkt is het gevolg van lagere investeringen in wijn sinds de beduidend hogere intresten in 2023 en te fors gestegen prijzen.

De afgelopen primeurverkopen in Bordeaux waren een regelrechte ramp, zeker wat de verkoop aan China betreft. Een grote lokale voorraad aan lager geprijsde wijnen gekocht in de ‘goede jaren’ is nu op dronk en ging met het volume aan de haal. Ook in China gaan luxe wijndrinkers op zoek naar koopjes. Maar de meest opvallende factor is de sterk verhoogde interesse van veel jongere en vrouwelijke wijndrinkers. Betaalbaarheid, opvallende verpakkingen en influencer-marketing zijn de belangrijkste drijfveren achter deze groei, waarbij minder bekende merken de markt domineren. Kortom, de klassieke grote namen hebben het moeilijk.

Veranderend gedrag

Consumentengedrag verandert dus ook in China. Andere wijnlanden bekampen de marktleider met betere ‘storytelling’, een luxe wijnaanbod, meer toegankelijke smaken of simpelweg betere marges. Witte wijnen zitten in de lift. Nieuw-Zeeland en Duitsland zien hun verkoopcijfers richting het Verre Oosten gevoelig stijgen. Dat veranderde consumentengedrag zorgt dus voor nieuwe trends net zoals bij ons. Ook hier wint duurzaamheid snel aan belang. Al houden rode wijnen beter stand dan op het Europese vastenland. Chinezen vinden de waargenomen gezondheidsvoordelen van rood erg belangrijk. Cabernet sauvigon is door zijn internationale status de nummer 1 in rode wijndruiven.

Illustrerend voor de verandering is het recente succes van de wijnverkopen op het e-commerce platform van Douyin, de Chinese versie van TikTok. Uit de data van China’s meest moderne dataplatform Chandashi, en bevestigd door Vino Joy News, blijkt dat hun wijnomzet de voorbije 2 jaren telkens met 19% steeg. Meer nog, wijn scoort op dit online platform de derde hoogste gemiddele transactieprijs. Gemiddeld genomen liggen die prijzen overigens een pak lager dan de klassieke dure Franse wijnflessen. De invloed van online wijn verkopen valt niet te onderschatten.

Het oude bronzen rituele wijnvat van Xi Jinping

Italia en Spanje sprongen vanaf 2023 in het gat dat Franse klassiekers lieten vallen. Dat succes neemt inmiddels weer wat af. Want we moeten ook de groeiende bekendheid van Chinese wijnen erkennen. Naarmate de smaak wereldwijd evolueert, groeit de waardering voor verschillende regio’s in China die steeds meer aandacht krijgen voor hun kwaliteit. Maar de wijn business staat ook gebukt onder een veel lagere wijnconsumptie nu de Chinese economie hapert. Alleen al in het voorbije jaar sloten 800 wijnhandelaars noodgedwongen hun deuren. De klant houdt de vinger op de knip.

Xi Jinping heeft werk aan de winkel. In zijn nieuwjaarsboodschap voor 2025 zei hij “Gevoed door onze meer dan 5.000 jaren van continue beschaving, is ons land, China, niet alleen gegraveerd op de bodem van het oude bronzen rituele wijnvat van He Zun*, maar ook in het hart van elke Chinees”. Hard werken om de moeilijkheden te overwinnen is het devies. Sommige investeerders kopen voorzichtig opnieuw wijn in Europa. Er zijn koopjes te doen nu de vraag fors gedaald is en de opbrengsten in het natte klimaatgrillige Europa 2024 historisch laag. Nu nog de Chinese wijnconsument.

Afgelopen jaar, in maart, hief de Chinese overheid de antidumping- en antisubsidierechten op voor Australische wijnen. Na 3 jaar zonder een druppel wijn naar China te exporteren staan de poorten nu weer wijd open. De groei was dan ook explosief. Zowel premium wijnen als smaakvolle, toegankelijke en sterk gecommercialiseerde Aussie wijnen vonden in 2024 snel hun weg naar de zoekende Xi Jinping onderdanen. Dat uit zich in de recente cijfers (rapport Vino Joy News). Na 5 jaren van dalende omzetcijfers stijgt de totale Chinese wijnimport met 11,54%, goed voor een plus van 253 miljoen liter.

De wijsheid en de creativiteit van de slang

Het blijft dus razend interessant om te volgen wat er gebeurt in dit Wijnjaar van de Slang. Zijn de Franse topwijnen hun belangrijke exportmarkt aan het verliezen en zullen hun onverkochte voorraden nog groter worden? Gaat de wijnsector geplaagd worden door importtaksen en zich noodgedwongen moeten terugplooien op het eigen continent? Of vinden Chinese wijnen, net zoals auto’s, hun weg naar onze winkels? Surfen de Australiërs verder op hun Chinese wijnsucces na moeizame jaren? Gaan nieuwe moderne spelers op basis van sterke influencer marketing het gevecht om de wijndrinkende generatie Z en de wijndrinkende Chinese dame winnen?

De wijsheid, de kennis, de intuïtie en de creativiteit van de slang zullen nodig zijn om die wervelende context het hoofd te bieden. Komt de Chinese wijnsector in een wurggreep en zal er giftig gereageerd worden op handelsbelemmeringen of glijden we geruisloos naar een wijnhandel zonder huidvervelling? Of zijn we toe aan een nieuwe huid, een nieuwe wijnorde in China? In dit Wijnjaar van de Slang gaat er zeker iets veranderen in de Chinese wijneconomie. Hard werken om de moeilijkheden te overwinnen is de oplossing volgens grote leider Xi Jinping. Slangen kunnen echter ook onoprecht zijn en de neiging hebben om op te scheppen. Wij houden het scherp in de gaten.

*Meer weten over het bronzen rituele wijnvat van He Zun uit de nieuwjaarsboodschap van Xi Jinping? Lees dan verder.

Het schenken, proeven en bewaren van wijn is diep geworteld in tradities die millennia omspannen. Zelden echter wordt deze symboliek tastbaarder dan in de He Zun, een monumentaal bronzen ritueel wijnvat uit de vroege Westelijke Zhou-dynastie (1046–771 v.Chr.). Dit 3.000 jaar oude artefact is niet slechts een toonbeeld van meesterlijk vakmanschap, maar vormt tevens een historisch document: het bevat de eerste schriftelijke verwijzing naar Zhongguo (中國), oftewel China als gecentraliseerde entiteit.

Rituele wijncultuur in de Zhou-dynastie
De He Zun behoort tot een lange traditie van rituele bronzen vaten, die in het oude China dienden als essentiële elementen binnen ceremoniële banketten en voorouderverering. De zun was specifiek bestemd voor het bewaren en schenken van gefermenteerde rijstwijn, een drank die in de Zhou-tijd niet slechts werd genoten, maar vooral een sacraal karakter had. Het schenken van wijn in deze context was een eerbetoon aan de voorouders en een symbool van harmonie tussen hemel, aarde en mensheid.
Dit wijnvat, geschonken aan de edelman He door koning Cheng van Zhou, diende als een fysieke manifestatie van status, spirituele toewijding en politieke loyaliteit. De inscriptie binnenin, bestaande uit 122 karakters, beschrijft de stichting van Chengzhou (het huidige Luoyang) en bevestigt de centralisatie van macht onder de Zhou-heersers. Dat dit decreet zich bevindt op een wijnvat is niet toevallig: binnen de aristocratische cultuur van de tijd werd wijn niet enkel beschouwd als een luxegoed, maar als een medium van legitieme autoriteit en dynastieke continuïteit.

Technische verfijning en esthetiek
De vervaardiging van een zun zoals de He Zun vereiste ongekende expertise in bronsgiettechnieken. De Westelijke Zhou-dynastie stond bekend om haar vooruitgang in de piece-mold casting techniek, waarbij mallen van klei werden gebruikt om complexe reliëfs en inscripties te realiseren. De He Zun zelf toont een ingetogen maar verfijnde vormentaal: een robuuste cilindrische structuur, een breed uitlopende mond en een glad oppervlak dat enkel subtiel wordt onderbroken door de gravures aan de binnenzijde.
Esthetisch gezien verschilt dit werk van de expressievere stijlen uit de Shang-periode, waarin diermotieven en dynamische decoraties domineerden. Hier zien we een verschuiving naar een meer gecodificeerde en sobere vormtaal, een reflectie van de politiek-filosofische principes die de Zhou-heersers nastreefden. Deze focus op functionele monumentaliteit boven ornamentiek weerspiegelt een fundamentele verandering in hoe rituele objecten werden gebruikt: niet louter als luxegoederen, maar als ideologische dragers van orde en continuïteit.

Wijn, macht en beschaving
De inscriptie in de He Zun biedt niet alleen een uniek venster op de politieke ambities van de Zhou-dynastie, maar plaatst tevens de rol van wijn in een bredere maatschappelijke context. In tegenstelling tot de hedonistische wijncultuur van klassieke Grieken en Romeinen, werd wijn in het oude China primair geassocieerd met rituele plicht en ethische discipline. Dit verklaart waarom de productie en het gebruik van wijn in deze periode grotendeels beperkt bleef tot de aristocratie en priesterschap: het consumeren van wijn ging gepaard met morele verantwoordelijkheid en diende idealiter het collectief in plaats van het individu.
De toespeling op de He Zun in de nieuwjaarsspeech van president Xi Jinping onderstreept het belang van dit object als nationaal symbool. Als cultureel erfgoed vertegenwoordigt het niet enkel de technische en artistieke hoogstandjes van de Westelijke Zhou-dynastie, maar ook de onderliggende ideologie van stabiliteit en eenheid die China door de eeuwen heen heeft gevormd.

Submit your response